Introductie
Woningcorporaties werken regelmatig samen op ICT-gebied, en er zijn talloze mooie voorbeelden van samenwerkingsverbanden. Initiatieven zoals Corponet, Aedes, SWEMP en A+ streven allemaal naar samenwerking. Ondanks het gevoel van voldoening en kennisuitwisseling, lijkt het alsof deze inspanningen tot op heden nog geen opmerkelijke resultaten hebben opgeleverd. Vandaar mijn vraag: Is samenwerking op ICT-gebied in de corporatiesector een illusie?
In dit artikel presenteer ik een aantal stellingen die deze kwestie verder belichten. De stellingen zijn bewust scherp geformuleerd. In de laatste alinea zal ik mijn conclusie delen. Lees dus vooral verder tot het einde. Ik ben erg benieuwd naar je reactie.
Stelling 1: Automatisering en organisatieprocessen
Een aanzienlijk deel van de belangrijkste organisatieprocessen van woningcorporaties is sterk geautomatiseerd. Hierdoor is er een nauwe afhankelijkheid ontstaan tussen de processen en de ondersteunende ICT-systemen. Denk hierbij aan processen zoals reparatieverzoeken, overlastmeldingen en administratieve taken zoals de jaarlijkse huurkostprijsberekening.
Stelling 2: Verandering is onvermijdelijk
Geen enkele organisatie ontkomt aan verandering van haar processen. Woningcorporaties worden echter bovengemiddeld geconfronteerd met veranderingen, mede door de druk op de woningmarkt en de verwachtingen van de overheid. Regulering en wetgeving leiden vaak tot de noodzaak om organisatieprocessen aan te passen, bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid, huurpunten en energie labels.
Stelling 3: Onlosmakelijke Verbondenheid
Vanwege de onderlinge afhankelijkheid tussen organisatieprocessen en automatiseringssystemen (stelling 1), kunnen de processen niet veranderen zonder dat de bijbehorende ICT-systemen ook veranderingen ondergaan. Een verandering in het proces is dus afhankelijk van een verandering in het systeem.
Stelling 4: Obstakels voor Aanpassingen
Woningcorporaties erkennen het belang van flexibele systemen die hun processen ondersteunen, maar in de praktijk stuiten ze vaak op obstakels. Ze hebben vaak niet de vrijheid om systemen zelfstandig aan te passen en moeten de goedkeuring van leveranciers verkrijgen. Daarnaast ontbreekt het soms aan de kennis en vaardigheden om wijzigingen zelf door te voeren. Het aanpassen van systemen blijkt dan een kostbaar en tijdrovend traject, ongeacht wie de aanpassing uiteindelijk uitvoert.
Stelling 5: Belemmering door Verdienmodellen
Traditionele ICT-leveranciers factureren periodiek de kosten voor het gebruik van hun oplossing (gebruikslicenties). Dit type verdienmodel staat haaks op de behoefte aan een groot aanpassingsvermogen en beperkt vaak zelfs de flexibiliteit van woningcorporaties.
Stelling 6: De Kracht van Zelfstandige Aanpassingen
Met een methode om snel en efficiënt zelf aanpassingen door te voeren, kunnen woningcorporaties een enorme slagvaardigheid en snelheid creëren. Dit zou een einde kunnen maken aan de voortdurend stijgende ICT-kosten, die momenteel rond de 183 euro per jaar per VHE bedragen (een aanzienlijke stijging ten opzichte van 99 euro in 2002). Hoewel blokkades voor software- en systeemaanpassingen momenteel als normaal worden beschouwd, zijn er tegenwoordig oplossingen beschikbaar die deze belemmeringen kunnen wegnemen. Speciaal voor woningcorporaties ontwikkelde software en systemen bieden nieuwe mogelijkheden die vooral ten goede komen aan de corporatiesector.
Concurrentie
Veel van de bovengenoemde stellingen zijn van toepassing op elke organisatie, maar woningcorporaties hebben een unieke positie ten opzichte van commerciële vastgoedbeleggers, projectontwikkelaars en andere commerciële organisaties: ze concurreren niet met elkaar. Dit feit geeft woningcorporaties een enorm voordeel. Het stelt hen in staat om de negatieve aspecten van de genoemde stellingen aan te pakken.
Toch blijkt het tot op heden nog niet zo succesvol als mogelijk. Op het gebied van ICT-samenwerking zijn er helaas maar weinig concrete voorbeelden te noemen van resultaten die daadwerkelijke waarde hebben toegevoegd, zoals aanzienlijke kostenbesparingen of verbeterde dienstverlening en huurders tevredenheid.
Ironisch genoeg vermoed ik dat een deel van de oorzaak te vinden is in het feit dat woningcorporaties onderling niet concurreren. Het ontbreken van concurrentie betekent namelijk ook het ontbreken van een uitdaging. Er is geen noodzaak om beter te zijn dan anderen, omdat er geen beloning of straf tegenover staat, zoals een hogere winstmarge of een groter aantal huurcontracten.
Laatste stelling: Samenwerken met Stimulansen
Mijn laatste stelling is dat samenwerken op zichzelf mooi is, maar dat woningcorporaties onvoldoende stimulans hebben om de volledige potentie van samenwerking te benutten. Hierdoor zien we nog geen tastbare resultaten, hoewel de vorm van samenwerking wel aanwezig is.
Juist omdat woningcorporaties zoveel te winnen hebben én omdat ze dat, door effectief samenwerken ook kúnnen, moeten we samen nadenken over manieren om te zorgen dat de mogelijkheden ook benut worden om huurders écht op maat te bedienen, kosten te verminderen en te zorgen dat woningcorporaties zich steeds weer kunnen aanpassen aan nieuwe omstandigheden.
Je kunt hier ook al over lezen:
Hoe word je als woningcorporatie wendbaarder?
Ik ben heel benieuwd naar uw mening, is samenwerking op ICT-Gebied in de corporatiesector een illusie?
Uw mening delen?
Neem direct contact op met onze woningcorporatie specialist Alex Veen.
Alex Veen
Senior Business Development Manager
a.veen@beinformed.com
T +31 (0)6 34390616 (Whatsapp mag ook)
